"Zitadela bat, itsas portu txiki bat estu sartua, bi eliza, bi monasterio hutsik, itsasontzitegia, artilleria-piezek defendaturiko bi baluarte eta bala pila, paseoan dabilenak nahierara ikus ditzakeenak, zaintzaileak batere eragozpenik jarri gabe: horiek osatzen dute Donostiaren fisonomia materiala; fisonomia ideala zeruak, itsasoak, mendiek osatzen dute."
Emile BEGUIN.
Voyage pittoresque en Espagne et en Portugal. (1848)